Geen zwaargewichten dus, maar twee ”puppets on a string”. De machtsgreep van big-agro via boerenpartij BBB is compleet. Op het ministerie met de nieuwe naam – LVVN – zijn twee lichtgewichten neergezet, achter de schermen kunnen vertegenwoordigers van het agrarisch bedrijfsleven hun gang gaan. De dieren hebben, zolang het kabinet Schoof in het zadel zit, niets te verwachten. Integendeel.

In het Financieel Dagblad staat een interview met een van de kopstukken van agrarisch Nederland, Ger Koopmans. Het nieuws over de twee nieuwe bewindslieden was op het moment van het vraaggesprek nog niet bekend. Maar hij heeft er ongetwijfeld van geweten. Het artikel maakt duidelijk dat big-agro heel goed in staat is zijn eigen boontjes te doppen. Ministers zijn alleen maar lastig, zo valt tussen de regels door te lezen.

Copa Cogeca

Bang voor Brussel is Koopmans niet. De verantwoordelijkheid voor het mest- en stikstofprobleem schuift hij volledig in de schoenen van ”de overheid”. Die heeft verzuimd de vermindering van de ammoniakuitstoot te waarborgen. Nu zitten de boeren met de gebakken peren. Om het tij te keren, is er volgens Koomans tijd nodig. Wie de verhoudingen een beetje kent, weet dat hij vertrouwt op het machtige Copa-Cogeca, de Europese agro-lobby, die al eerder de Europese natuurherstelwet wist te saboteren.

Koopmans kiest voor de lijn: als het niet goedschiks kan, dan maar kwaadschiks. ”Per jaar zijn er duizend inbreukprocedures omdat lidstaten EU-wetgeving negeren”, zegt hij. ”Dit is onderdeel van het EU-recht. Daar kun je gebruik van maken. Nederlanders willen altijd maar geliefd zijn, maar een goed onderhandelaar weet wanneer die welk gezicht opzet.’‘

”Boer aan het roer”

Koopmans – voorzitter van LTO, oud-politicus voor het CDA – heeft het over ”haalbare doelen, die we zelf kunnen bereiken”, ook zonder een ”kar belastinggeld”. Met andere woorden: hou dat geld maar in de zak, voor het geval Brussel met een rekening komt. ”Het is goed dat de nieuwe coalitie de boer weer aan het roer zet”, vindt hij. ”De boer moet gaan beslissen hoe hij die doelen haalt.” Welke doelen dat zijn, wordt niet duidelijk. Koopmans verwijst naar het hoofdlijnenakkoord. Maar daar staan helemaal geen concrete doelen in. Kennelijk mogen de twee ”puppets on a string” die samen met meneer Koopmans en consorten invullen.

Moties

Voor de dieren belooft dit allemaal weinig goeds. Dierwaardigheid is in het hoofdlijnenakkoord bestempeld als zaak van de lange termijn, met ”een realistisch tijdpad en een natuurlijk afschrijvingsritme”. Achter het ogenschijnlijk redelijke verzoek dat het wel haalbaar en betaalbaar moet zijn, gaan krachten schuil die vooral uit zijn op behoud van het bestaande veehouderijsysteem. Deze krachten hebben zich diep ingevreten in het ambtelijk apparaat. Lees Dierenwelzijn, de wet en onze democratie. Hier gratis te downloaden.

Er liggen nog wat moties die zijn aangenomen door de Tweede Kamer, veelal aan een meerderheid geholpen door de PVV. Zoals die van Tjeerd de Groot van 12 september 2023: ”verzoekt de regering om vanaf 1 januari 2025 alle ingrepen te verbieden, ook in lagere regelgeving, tenzij daarvoor een directe medische noodzaak is niet gerelateerd aan de manier waarop het dier wordt gehouden.” Of die van oud kamerlid Leonie Vestering, bedoeld om een einde te maken aan de import van kalveren. Of die van SP-kamerlid Sandra Beckerman, die vraagt om een plan om een einde te maken aan het doden van haantjes.

Buitenparlementaire acties

Het valt niet te verwachten dat de twee nieuwe bewindslieden deze moties gaan uitvoeren. Voor een PVV-er als Dion Graus wordt het de komende tijd nagelbijten. Voor de rest van het diervriendelijke deel van onze volksvertegenwoordiging valt te hopen dat ze de moed erin weten te houden. Het is belangrijker dan ooit dat maatschappelijke organisaties geregeld van zich laten horen. Buitenparlementaire acties van burgers en wetenschappers zijn zeker kansrijk, ook al beschikken zij niet over het zware materieel waarmee de boeren de afgelopen jaren hun belangen en die van big-agro hebben verdedigd. Dierenwelzijn is en blijft de achilleshiel van de veehouderij. En die kan ook zonder trekker worden geraakt.